Aby odpowiednio rozliczyć podatek od towarów i usług należy określić dokładny moment powstania obowiązku podatkowego. Dla wielu przedsiębiorców jest to niestety bardzo kłopotliwa kwestia. Świadczy o tym nie tylko kwestia sporna, która ma miejsce przy sporze z organami, ale również wynika to z niedoprecyzowanych przepisów, które nie zostały jasno określone przez ustawodawcę. Obowiązek podatkowy VAT jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, aby odpowiednio wykazać podatek VAT należny w swojej deklaracji podatkowej.
Kluczowym przepisem dla odpowiedniego wykazania podatku jest art. 19a ustawy o podatku od towarów i usług. W pierwszej kolejności, aby ustalić odpowiedni czas powstania obowiązku podatkowego należy określić, gdzie zostały wykazane czynności, które powinny zostać opodatkowane. Należy do nich zaliczyć dostawę towaru i świadczenie usług. Zgodnie z ogólną zasadą obowiązek ten powstaje z momentem dostawy towaru lub wykonania usługi, w zależności od specyfiki transakcji. Należy podkreślić, że do usług, które zostały wykonane jedynie częściowo, obowiązuje zasada z ust. 2 ustawy VAT. W tej sytuacji obowiązek podatkowy VAT powstanie w momencie dokonania czynności końcowej tej usługi, tzn. w momencie jej zakończenia (o ile zapłata określonej części została wykazana).
Należy pamiętać o zasadach szczególnych powstania obowiązku podatkowego. Wyróżnia się takie przypadki, jak otrzymanie całości lub części zapłaty czy wystawienie faktury. Te ściśle określone sytuacje dotyczą jedynie przypadku, gdy przed dokonaniem dostawy czy wykonania usługi miała miejsce zapłata częściowa lub całościowa. Taka sytuacja dotyczy m.in. przedpłat, zaliczek, zadatków, rat, wkładów budowlanych/mieszkaniowych lub lokalów, gdzie szczególny obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania tej wartości pieniężnej.
Określenie takiego momentu obowiązku podatkowego jest jedną z ważniejszych spraw dla prawidłowego rozliczenia finansowego, a przysparza przedsiębiorcom nie lada problem. Dlatego też, jeśli będziemy mieli jakiekolwiek wątpliwości nie miejmy żadnych wątpliwości, by pytać wykwalifikowanych specjalistów, od tego właśnie oni są.
